Gözümüzü tanıyalım

Gözümüzü tanıyalım

Gözleriniz Hakkında Bu Bilgileri Biliyor Muydunuz?

Göz, göz çukurunda var olan, iri bir bilye büyüklüğüne sahip, görmemizi sağlayan bir organımızdır. Gözlerimiz, ışığı geçirmeye ve kırmaya uygun üç tabakanın birleşmesiyle oluşmuştur. Bu tabakalar dış tabaka, orta tabaka ve iç tabakadır. Dış tabaka, göz akıyla korneadan; orta tabaka, irisle merceklerden ve son olarak iç tabaka da ağ tabakadan meydana gelmektedir.

Bu makalemizde görme organımız olan gözümüzle ilgili önemli ve ilginç bilgileri derledik.

1- Gözlerimizin her birinde tahminen 107 milyon hücre bulunur ve bu hücrelerin hepsi ışığa duyarlıdır.

Gözlerimizde bulunan hücreler ışığa karşı duyarlı bir yapıya sahiptirler. Gözümüzün en ön tabakası kornea denilen saydam tabakadır. Kornea tabakası, objelerin net olarak görülebilmesi için gerekli olan, kırıcılık gücü en yüksek olan tabakadır. Diğer bir ifadeyle gözün en güçlü merceğidir. Korneanın ilerleyici miyop ve astigmat ile birlikte incelmesi ve sivrileşmesiyle oluşan hastalığa keratokonus denir. Bu hastalığın en önemli belirtilerinden birisi de gözün normalden daha fazla bir şekilde ışığa karşı duyarlı olmasıdır.

2- Gözümüz temelde üç renk algılayabilir: kırmızı, mavi ve yeşil. Gördüğümüz tüm renkler bu üç rengin ve ışığın karışımından meydana gelmektedir.

Işık, dalga boyuna göre göze farklı renklerde gözükmektedir. Gördüğümüz temel ışık renkleri kırmızı, yeşil ve mavidir. Diğer renkler bu üç rengin karışımıyla oluşur. Üç rengin aynı anda varlığı beyazı oluşturur. Hiçbir ışığın olmaması durumunda siyah oluşur. Kırmızı, yeşil ve mavi dışındaki renklerin diğer renk tonu oluşumu ise şöyledir: Kırmızı ile yeşil renk birleşirse sarı rengini, kırmızı ile mavi birleşirse mor rengini ve yeşil ile mavi birleşirse turkuaz renklerini görürüz. Bu renklerin koyulaşması ya da patlaması durumunda diğer renk tonlarının çeşitliliğini görmüş oluruz.

3- Gözlerimizi kontrol eden kaslar, tüm vücudumuzda yer alan en aktif kaslardır.

Vücudumuzdaki en aktif kaslar gözlerde bulunur. Bir göz kırpma 100 – 150 milisaniyede gerçekleşiyor ve bir saniyede 5 defa göz kırpmak mümkündür. Dakikada ortalama 17, günde 14.280 ve yılda 5,2 milyon kere göz kırparsınız.

4- En aktif kas olmanın yanında göz kası, vücudumuzdaki en hızlı kastır.

Hızlıca gerçekleşen bir olay için “göz açıp kapayıncaya kadar” ifadesi de gözümüzün bu özelliğinden gelmektedir. Bir göz kırpma hareketi 100-150 milisaniye gibi çok kısa bir sürede gerçekleşir. Bunun yanında gözümüzde bulunan lensler herhangi bir kameranın lensinden daha hızlıdır. Gözbebeğimizin hemen arkasında baktığımız nesneye odaklanan lens bulunur. Bulunduğumuz ortamda bir saniyeliğine etrafımıza göz gezdirsek odaklandığımız mesafelerin sayısı fazladır. Bunu her yaptığımızda, gözümüzdeki lenslerin odağını anlık olarak değiştirecektir. Kamera lensi ise bunu gözümüzdeki lenslerden daha uzun bir sürede yapar.

5- Gözlerimiz 10 milyon farklı renk tonunu algılama becerisine sahiptir.

Renkleri ancak onların çevresel faktörleri ile birlikte algılarız. Beynimizde renkleri algılayan merkezler bulunmaktadır. Gözlerimiz 10 milyon civarında farklı renk tonunuz algılayabiliyor. Değişik renk algılama konusunda beynimizde yaklaşık olarak 7 milyon hücre sorumludur. Mavi renk algılamamızın düşük olmasının sebebi, bunlardan sadece % 4’ünün maviye hassas olmasıdır. Bu hücreler gözümüzün çevresinde yer alır. Bu yüzden ne zaman mavi renge baksak biraz gözlerimizi kısarız. Yeşil renk için bu böyle değildir; çünkü bu rengi algılamak için % 32 oranında hücremiz sorumludur. Fakat bu hücreler gözümüzün ortasında yer alır. Belki de bundan dolayı yeşilin en sakinleştirici, en rahatlatıcı renk olduğunu düşünürüz. Renk algılayıcı hücrelerimizin % 64’ü kırmızı renkten sorumludur. Belki bu sebepten dolayı dünyanın her tarafında kırmızı trafik ışığı tehlike işaretidir.

6- Diyabet ilk olarak göz muayenesinde teşhis edilir.

Diyabet ve göz hastalıkları birbirleriyle doğru orantıda ilerler. Diyabetin derecesi ya da seviyesi arttıkça göz hastalıklarının görülme olasılığı ve ilerlemesi de artacaktır. Diyabet tanısı için öncelikle hastanın gözünün retina tabakası incelenir. Eğer diyabetik retinopati bulguları mevcut ise retina damarlarının muayenesi anjiyografi ile tamamlanır. Bu yüzden diyabet teşhisinde göz muayenesi oldukça önemlidir.

7- Gözlerimiz, kendini çok hızlı şekilde iyileştirebilen organlarımızdır.

Gözlerimiz kendini hızlı bir şekilde iyileştirebilir. Göz üzerinde oluşan ufak bir çizik, 48 saat içerisinde vücudumuz tarafından düzeltilebilir.

8- Yeni doğan bebekler gözyaşı üretmez.

Yeni doğan bebekler çok fazla ağlamalarına rağmen gözyaşı dökmezler, sadece bağırarak ağlarlar. Çünkü, gözyaşı kanalları ve bezleri çalışmasına rağmen ancak gözlerini koruyup ıslak tutmaya yetecek kadar gözyaşı üretebilirler. 1-3 ay arasında gözyaşları gelişip akmaya başlar.

9- Eğer gözlerimiz birer dijital kamera olsaydı, 576 megapiksel çözünürlüğe sahip olurlardı.

Beyin gelen ışık bilgisini yorumlayarak görüntü oluşturur. Bu görüntü gözden beyne giden sinir hücrelerinin yani nöronların hızına bağlı olarak sürekli yenilenir. İnsan gözü yapay merceklerin görüntüsüyle kıyaslanamayacak kadar mükemmel bir şekilde yaratılmış bir organdır. Ama dijital bir veri olan megapiksel olarak ifade edilebilir. Gözümüz, küçük açılarla, anlık hareket eder ve etrafımızdaki detayları beyne yansıtmak için sürekli kendisini günceller. Ayrıca iki tane gözümüz vardır ve beynimiz, çözünürlüğü daha da arttırmak için her iki gözden gelen sinyalleri toplar. Daha fazla bilgi toplamak için de gözümüzü, gördüğümüz şeyin etrafında hareket ettiririz. Bu nedenlerden dolayı, göz ve beyin birlikteliği, retinadaki foto-alıcıların sayıca fazlalığı sayesinde bir makinede olabileceğinden çok daha yüksek çözünürlükte veriler elde etmemizi sağlar. Eğer gözümüz bir dijital kamera olsaydı 576 megapiksel çözünürlüğe sahip olurdu.

10- Bazı doktorlar, göz tembelliğinin tedavisi için Tetris oyununu kullanmış ve başarılı olmuşlardır.

McGill Üniversitesi’nden bir ekip, tetris oyununun beyinle gözlerin birlikte çalışmasına yardımcı olabileceğini söylemektedir. Ekip, 18 yetişkinle yaptığı küçük çaplı araştırmada, tetris oynamanın göz tembelliğini gidermek için iyi çalışan gözü kapatmaktan daha etkili olduğunu ortaya çıkardı.Ambliyopisi olan dokuz gönüllüden, özel bir gözlük takarak, iki hafta boyunca günde bir saat tetris oynamaları istendi. Taktıkları gözlük, bir gözün yukarıdan düşen blokları, diğerinin ise, alt sıralara birikenleri görmesini sağlayacak şekilde ayarlandı. Karşılaştırma yapmak için dokuz kişilik ikinci gruptakilerin iyi gören gözleri kapatıldı ve oyunun tamamını tembel gözle görmeleri sağlandı. İki hafta sonunda gözleri açık bırakılan gruptakilerin görüş kabiliyetinde gelişme olduğu belirlenmiş oldu.

11- Gece görüş gözlüklerinin etrafı yeşil gösterecek şekilde tasarlanmasının sebebi, insan gözünün tonlarını en iyi ayırt ettiği rengin yeşil olmasıdır.

Retinada ışığı algılayan ve ışığa tepki veren çubuk ve koni isimli iki tür hücre bulunur. Bu ışığa duyarlı hücrelere fotoreseptörler adı verilir. İnsan gözü, renklerin tonlarını ayırt etme özelliğine sahiptir. Gözümüz temelde sadece kırmızı, yeşil ve mavi renklerini algılar. Diğer renkler bu üç rengin karışımıyla oluşur. Yeşil rengini ve tonlarını diğer renklere ve tonlarına göre daha iyi ayırt ederiz. Çünkü yeşil rengini algılamak için diğer renklere oranla daha çok hücremiz sorumludur.

12- Gözlerimiz, beynin enerjisini en çok kullanan organlarımızdır.

Beynimizdeki toplam enerjinin %65’lik bir kısmı görme duyusuna ayrılmış bulunmaktadır. Bu yüzden diğer organlara göre en fazla beyindeki enerjiyi kullanan organımızdır.

13- Gözümüz köpek balıklarının gözlerine çok benzemektedir.

İnsan gözü en çok köpek balıklarının gözlerine benzer. Bu benzerlikten dolayı göz nakli ameliyatlarında köpek balıklarının gözleri de kullanılabiliyor.

14- Gözün üçüncü ve çok ince tabakası olan ağ tabaka, duyarlı bir tabakadır.

Bunun arka bölümünde bulunan ortası çukur, beyazımsı küçük kabarcık (görme sinir diski), görme sinirinin girdiği yerdir ve “kör nokta” diye adlandırılır. Kör noktanın biraz ötesinde, sarı nokta yer alır; burası da dıştan gelen görüntülerin en iyi biçimlendiği görme bölgesidir. Daha detaylı bilgiler için doktorunuza danışın.